Edirne’de Türkiye’nin İkinci Büyük Şehitliği
Türkiye’nin Çanakkale Şehitlikleri’nden sonra ikinci büyük şehitliğinin açılması çalışmalarında sona gelindi. Edirne’de inşa edilen Türkiye’nin ikinci büyük şehitliğinin açılışının 2015 yılı Mayıs ayının son günlerine yetiştirilmesi planlanıyor.
Osmanlı’nın son yüzyılı Balkanlar’dan Anadolu’ya, Kuzey Afrika’dan Ortadoğu coğrafyasında yaşanan savaşlarda geçmiştir. Şüphesiz bu savaşların en büyük ve kanlıları olan Balkan Savaşları ve Çanakkale Cephesi’nde süren savaşlar, Balkanlar ve Trakya topraklarında yaşanmıştır. Bu cephelerde yaralanan askerler 1889 yılında Müşir Veysel Paşa tarafından Edirne’de inşa edilen bin yatak kapasiteli bölgenin en büyük askeri hastanesi getiriliyordu.
Tedavi sırasında şehit düşen askerler ise hastanenin yaklaşık 2 kilometre kuzeybatısında bulunan Kemerdere mevkiinde toprağa veriliyordu. 52 yıl boyunca hizmet veren askeri hastane savaşların sona ermesiyle birlikte kaderine terk edildi.
1980’li yıllara kadar ayakta kalan hastane daha sonra bakımsızlıktan yıkıldı. Yok olan hastanenin şu anda bir tek duvarı ayakta duruyor. Hastane ile birlikte 52 bin civarında şehidin yattığı askeri hastane şehitliği de yok oldu.Tarlaya çevrilerek sürülmeye başlanan şehitlikteki mezar taşlarından çok azı günümüze kadar ulaştı.
Şehit Aileleri Derneği’nin Girişimleri…
Edirne Şehit Aileleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, şehitlerin aziz hatırasını yaşatmak için önemli bir arşiv çalışması yaptı. Bu kapsamda hastanede tedavi gördüğü sırada şehit düşerek toprağa verilen askerlerden 5 bin 5 tanesinin kimlik bilgilerine ulaştı.
Şehitlerin memleketlerini tespit eden dernek, onların ailelerine, kaymakamlıklara, beldelere ve köy muhtarlıklarına birer mektup yollandı. Kalan şehitlerin isimlerini tespit edilmesi amacıyla çalışmalarını sürdüren dernek, on binlerce şehidin yattığı alanda şehitliğin yapılması için harekete geçti.
Edirne Belediyesi, Türk Şehitlikleri İmar Vakfı ve Edirne Şehit Aileleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği işbirliği ile yapılan hazırlıkların ardından geçen yıl Eylül ayında alan ilk harç döküldü. Hızla ilerleyen inşaat çalışmalarında sona yaklaşıldı. Çanakkale’den sonra Türkiye’nin ikinci büyük şehitliği olacak olan Edirne Askeri Hastane Şehitliği’nin Mayıs ayının sonlarına doğru açılması bekleniyor.
Şehitliğin inşaat çalışmaları Edirne Şehit Aileleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Ali Nermin Vardar ve Başkan Yardımcısı Faruk Çiftçi tarafından yakından takip ediliyor. Dernek Başkan Yardımcısı Çiftçi yaptığı açıklamada şehitlerin aziz hatıralarını yaşatmak amacıyla bu çalışmayı başlattıklarını söyledi. Çalışmaların hızlı bir şekilde ilerlediğini ifade eden Çiftçi, çalışmaları mayıs ayının sonlarına doğru tamamlamayı hedeflediklerini belirtti. Çiftçi; “Bu alanda 129 levha yer alacak. Cam levhalarda 5 bin 5 şehidimizin isimlerini sergileyeceğiz. Ziyarete gelenler bu alanda şehitlerimizin isimlerini, il, ilçe, belde ve köy kayıtlarını, şehadet tarihlerini görebilecek.” açıklamasını yaptı.
Şehitlikteki Yapılar…
Mimar Taner Tuna tarafından projesi hazırlanan şehitlikteki her bir yapı ayrı bir anlam ifade ediyor.
Malazgirt Zaferi’ni göstermesi amacıyla şehitlik bin 71 metrekarelik bir alan üzerinde inşa edildi. Şehitliğin ortasında farklı uzunlukta iki abide bulunuyor. Abidelerden biri Birinci Dünya diğeri ise Balkan savaşlarını sembolize ediyor. Şehitliğin girişinde Osmanlı’nın üç kıtada at koşturmasını temsil etmesi amacıyla üç kemerli “Tak” adı verilen giriş kapısı inşa edildi.
Giriş yapısının sağında ve solunda Mehmetçik anıtları bulunuyor. Bunlar bir tanesi şehitleri diğeri ise gazileri ifade ediyor. Abidelerin önünde yer alan dört basamaklı merdivenler ise askerlerin savaştığı Galiçya, Romanya, Makedonya ve Çanakkale cephelerini işaret ediyor.
Abidenin etrafında ise 8 ve 4 metre çapında iki silindir bulunuyor. 4 metre çapındaki silindir Balkan savaşlarında 4 devlete karşı savaşı, 8 metrelik olanı ise Osmanlı son dönemdeki katıldığı 8 savaşı ifade ediyor. Alandaki dört kitabede ise emeği geçenlerin isimlerinin yanı sıra ayet ve hadisler yazılacak. Şehitliğin ikinci halkasındaki duvarlara cam levhalarda özel bir teknikle şehitlerimizin isimleri yazılacak. Bu alanda 129 levha yer alacak. Cam levhalarda 5 bin 5 şehidimizin isimlerini sergilenecek.
Fotoğraf : Uğur KAYGUSUZ Kaynak : Edirne Haberleri
