Fasulye Piyazı
Fasulye piyazı Trakya mutfağının en sevilen, en çok yapılan salata-mezelerindendir. Genel adıyla “piyaz” olan bu salata-mezeyi sayfalarımıza taşırken “fasulye piyazı” olarak taşımayı uygun gördük. Zira ana tarif etrafında şekillenen piyazı börülce, nohut hatta taze barbunya kullanarak yapıldığına da raslarız.
Fasulye piyazı Trakya yöre mutfağında özellikle köftelerin beraberinde servis edilen, esnaf lokantalarının menülerinde mutlaka yer bulan bir üründür. Haşlanmış fasulyesi porsiyonluk ya da genişçe bir kapta, soğuk bir ortamda hazır bekletilir. Diğer malzemeleri olabildiğince servis sırasında kesilip doğranarak piyaza eklenir. Limonlu-sirkeli sosu piyazın parlak görünmesi için en son verilir.Trakya mutfağında sirke sevilen bir lezzettir. Bazı tarifler sosunda sadece sirke ( üzüm sirkesi ) kullanarak tarifi verirken, fasulye piyazını limon suyu olmaksınız düşünemezsiniz. Bu sebeple damak tadına göre limon-sirke oranını baskın olmasını arzuladığınız tada göre ayarlayabilirsiniz. Piyaza parlaklığını verecek yağ zeytinyağı olmalıdır.
Trakya mutfağında yer aldığı haliyle fasulye piyazının süslemesinde olmazsa olmazlardan biri haşlanmış ve halka dilimlenmiş yumurta ve siyah zeytindir. Domates piyazın içine küp doğranabildiği gibi, ince yarım halkalar halinde servis tabağının kenarlarından ortasına doğru yatak olarak da kullanılabilmektedir.
Temel malzemeler haricinde havuç rendesi, sosunda başka yöre mutfaklarında olduğu gibi tahin, sumak, pulbiber, karabiber eklenmesine Trakya mutfağındaki uygulamada raslamayız. Tek ki; Trakya mutfağında beyaz soğan kullanılması tercih edilir. Eğer ki zorunluluk sebebiyle mor soğan kullanılacaksa, mor soğan halkalarını sumak ile ovmak yakışmaktadır. Bu uygulamayı ise güneydoğu mutfağında kebaplarla sunulan soğan piyazının diğer yöre mutfakları üzerindeki baskın etkileşimi ile açıklamak mümkündür.
Malzemeler :
- 1,5 Su bardağı kuru fasulye
- 2 Orta boy beyaz soğan
- 2 Orta boy domates
- 2 Haşlanmış yumurta
- 10-15 Adet siyah zeytin
- 2 Sivri biber
- 3 Yemek kaşığı üzüm sirkesi
- 1 Limon suyu
- 1 Kahve fincanı zeytinyağı
- Tuz, Sumak ( mor soğan kullanılacaksa )
Hazırlanışı :
- Fasulyeleri ayıklayıp, akşamdan ılık tuzlu suya yatırın.
- Ertesi gün beklettiğimiz suyu süzeriz.
- Derince bir tencerede üzerini geçecek kadar su ilavesiyle pişmeye alırız.
- Hafif diri kalacak hale gelince ateşi söndürüp kendi suyunda soğumaya alırız.
- Pişme suyunu da süzdürüp piyazı karacağımız derince bir kaba aktarırız.
- 3 yemek kaşığı üzüm sirkesi gezdirip ezidirmeden harmanlarız.
- Üzerini kapatıp 1-2 saat soğuk bir ortamda beklemeye alırız.
- Piyazı servise sunmazdan hemen öncesinde soğanlarımızı piyazlık doğrarız.
- Beyaz soğan kullanacaksak tuz ile, mor soğan kullancaksak 1-2 tatlı kaşığı sumak ve bir miktar tuz ile ovarız.
- Sivri biberlerin tohum yataklarını çıkartıp incecik halka doğrarız.
- Domatesleri içine katacaksak küp şeklinde, yatak olarak kullanacaksak yarım ay şeklinde doğrarız.
- 10-12 sap maydanozu incecik kıyarız.
- Yukarıda saydığımız tüm malzemeyi ve zeytin tanelerini fasulyelere ilave ederiz.
- Bir kenarda limon suyu ve zeytinyağını bir fiske tuz ilavesiyle birlikte sos haline getirip piyazımıza ekleriz.
- Fasulyeleri ezdirmeden el ile ya da bir karıştırma kaşığı ile havalandırarak malzemeleri birbirine özleştiririz.
- Servis tabağına alırken eğer domateslerden yatak yapacaksak domatesleri tabandan tabağın yan duvarlarına yaslanacak şekilde dekoratif bir biçimde dizeriz.
- Üzerine harmanladığımız sos gezdirilmiş piyaz harcını yerleştirirz.
- İyi haşlanmış ve soğuduktan sonra halka halka doğranmış yumurtalarımızı fasulye piyazının üzerine ya da tabağın yan duvarlarına dizeriz.
- Üzerine bir fiske kıyılmış maydanoz ve parlaklık verecek kadar zeytinyağı daha gezdirip servise alırız.