Kaybolan Tarih; Kırklareli Hükümet Sarayı
Trakya Gezi Rehberi sayfalarına “Kırklareli’nin Yitik Hafızası; Serdar Ali Paşa Camii” , “Seyyah ve Tarihçilerin İzinde Karpedaimon’dan Kırklareli’ye”, “Hoşçakal Doğduğum Şehir; Kırklareli Sinagogu” isimli yazıları ile değer katan Barış TOPTAŞ, bu defa Kırklareli’nin geçtiğimiz yüzyılın ilk çeyreğinde yitip giden bir başka tarihi yapısından haberdar ediyor bizleri.
Bugün ancak tarihi fotoğraf ve kartpostallar vasıtasıyla haberdar olabildiğimiz, yapıldığı yıllarda Kırkkilise olarak anılan şehrin hükümet sarayı ile ilgili yazıyı, Kırklareli’nin silikleşen kent bilincine kattığı değer sebebiyle derin şükran ve teşekkürlerimizi yineleyerek, Barış TOPTAŞ‘ın kendi kaleminden sayfalarımıza taşıyoruz.
KIRKKİLİSE ( KIRKLARELİ ) HÜKÜMET SARAYI
Kırklareli’nin tarihi fotoğrafları arasında en dikkat çekici olanıdır alttaki Hükümet Konağı fotoğrafı. Günümüze ulaşmayan, bugünkü Mustafa Kemal Bulvarı üzerinde, Jandarma Ordu Evinin karşısında bulunan bu muhteşem yapı, son dönem sivil Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden birisidir.
Kaymakam Hasip Bey döneminde, Hacı Ali Bey’den satın alınan arsa üzerine (1) 1886-1891 yıları arasında (2) Neo-klasik tarzda inşa edilen iki katlı yapının, giriş bölümü dışa çıkıntılı, dört yüksek sütun ve ortadaki geniş üç kemerle birbirine bağlanmıştır. Girişin her iki yanında, ön cepheyi hareketlendiren basık kemerli sekizer pencere, üst katta tekrarlanmakta, iki kat arasındaki silmeler katlar arasını belirgin hale getirmektedir.
Çeşitli devlet dairelerinin hizmet verdiği Hükümet Konağı’nın içerisinde, kadınlar hapishanesi ve bir de mescit bulunmaktaydı. Mescidin ilk din görevlisi ise, bu göreve 1892 yılında atanan Hoca Bilal Efendi’dir. (3)
Kanalizasyonundan ısıtma sitemine kadar özene bezene tasarlanan binanın hemen arka kısmına 1898 yılında birde evrak deposu inşa edilmiştir. (4)
1911-1912 Yıllarında Kırklareli’nin Bulgar işgali sırasında Bulgar askerleri tarafından, 1918-1922 yıllarında ise, Yunan işgali sırasında Yunan askerleri tarafından askeri karargah olarak kullanılan bina, 1922 yılında polis dairesine ait bacadan çıkan bir yangın sonucunda tamamen yanmış, geriye sadece evrak deposu kalmıştır. (5)
Yangından kurtulan bu evrak deposu uzun bir süre Jandarma yemekhanesi, sonraki yıllarda da depo olarak kullanılmıştır. Tek katlı, kırma çatılı, tuğla malzemeden inşa edilen bu yapı önündeki betonarme binanın gölgesinde kaderine terk edilmiş durumdadır.
Barış TOPTAŞ
Kaynaklar :
1 – Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Y..PRK.UM.., 23/18
2 – Ali Rıza Dursunkaya, Kırklareli Vilayetini Tarih Coğrafya Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik, Kırklareli 1947, c.2, s.204
3 – Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), DH.MKT., 1977/3
4 – Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), DH.MB..HPS., 2/35 ; İ..ML.., 30/1316//Ş-09
5 – Ali Rıza Dursunkaya, Kırklareli Vilayetini Tarih Coğrafya Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik, Kırklareli 1947, c.2, s.204
Fotoğraf : Kırklareli Hükümet Sarayı’ndan günümüze ulaşan yukarıdaki “Evrak Deposu” yapısına dair fotoğraf Barış TOPTAŞ‘a aittir.
