Kopriva Yemeği
Mutfakla haşır neşir olanlar Ege mutfağının ot yemeklerinin ününü bilirler. Oysa doğada kendiliğinden yetişmesi, ayrı bir bakım gerektirmiyor olmaları ve kolay bulunabilir olmaları sebebiyle doğada yetişen otlarla yapılan yemekler Trakya mutfağında da kendine hatırı sayılır yer bulur. Bu yönelişi Ege ve Balkan göçmenlerinin mutfağında aramak yerinde olabilir. Bu göçmenlerin mübadeleler sonrasında Ege ve Marmara bölgelerine yoğun olarak iskan edilmeleri ortak bir kaynaktan beslenişlerini izah edebilir.
Ot yemeklerine Trakya’da Kırklareli mutfağı daha fazla sahipleniş gösterir. Eski Balkan göçmenlerinin “kopriva” dedikleri “ısırgan otu” gibi daha pek çok ot; çorba, ot kavurması, mücver, tava-tencere yemeği, borani gibi mutfak uygulamalarında, meşhur Balkan böreklerinin iç harcında kendine geniş bir kullanım alanı bulur. Bu tarifte olduğu gibi otlarla hazırlanacak yemeklerde en genel uygulama; soğan, bazen de sarımsakla kavrulan otların salça ve baharatlarla tatlandırılması, bir parça bulgur yahut pirinç katılarak pişirilmesi şeklindedir. Salçalı, bulgur ve pirinç katılarak otlarla yapılan bu tarz yemekler Kırklareli mutfağında “mancar” tabiriyle özelleşir. Kullanılan ana malzeme “mancar” sözcüğü ile tamlanarak dile getirilir. Örneğin; Isırgan mancarı, gelincik mancarı, ıspanak mancarı, ıştır ( otu ) mancarı vb…
Kopriva yemeği ( Isırgan mancarı ) üzerine yoğurt eklenerek öğün yemeği olarak sofrada yer bulduğu gibi, kavurulduktan sonra açılan gözlere yumurta kırılarak bir sahan yemeği olarak da değerlendirilebilir. Isırgan otunun tadını kırmak ve lezzeti farklılaştırmak için ıspanak, pırasa, gelincik otu, semizotu vb…malzeme ile birlikte kullanabilirsiniz. Kavrulmuş ve baharatlarla tatlandırılmış ısırganları, ekşimik-lor gibi peynirlerle harmanlayarak böreklerin iç harcında değerlendirebilirsiniz.
Isırgan otları taze sürgünlerinden tercih edilmelidir. Bunun için ot sapından en fazla 5-6 boğum yükselmiş yapraklar aranmalı, ısırgan otları daha boylanmışsa üstten 5-6 boğum olan kısımdaki sürgünler koparılmalıdır. Bol sirkeli suda toz ve kirinden arındırılan ısırgan otları birkaç defa sudan geçirilerek durulanmalı ve süzülmeye alınmalıdır. Isırgan otlarının deride yaptığı yakıcı etkiye karşı dikkatli olunması gerekir.
Malzemeler :
- İki bağ kopriva ( Isırgan otu )
- 1 orta boy soğan
- 1-2 diş sarımsak
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1/2 çay bardağı sıvıyağ
- 1 kahve fincanı bulgur veya pirinç
- Tuz / Karabiber / Pulbiber
- Yoğurt
Hazırlanışı :
- Isırgan otunuzu sirkeli suda bekleterek toz-toprağından arındırın.
- Bol su ile yıkayarak fazla sularını süzdürün. Isırgan otlarınızı doğrayıp kenara alın.
- Bir tavaya sıvıyağı alıp, yemeklik doğranmış soğan ve sarımsağınızı ekleyin.
- Soğanlar pembeleşince salçayı ekleyip, salçanın kokusu çıkana kadar kavurmaya devam edin.
- Isırgan otlarınızı ekleyin. Bir kaşık yardımıyla salçalı soğanlarla hafifçe alt üst edin.
- Tuzunu ilave edip ( tuz yumuşamasını ve suyunu salmasını kolaylaştıracaktır ) kapağını kapatın.
- Böylece ısırgan otlarınızı terletip, hacmini kaybederek suyunu salmasını sağlayın.
- Isırgan otlarınız suyunu salınca bulgur veya pirincini ekleyin.
- Baharatlar ile aromalandırın. Yeniden kapağını kapatıp ateşin altını kısın.
- Bulgur / Pirinç ısıgan otunun suyu ile yumuşayınca ateşin altını kapatıp 5-6 dakika dinlendirin.
- Servis tabağınıza alıp, üzerine yoğurt ilave edin. Arzuya göre pul biber gezdirip sofraya alın.
