Osmançe Kalesi
Kırklareli’nin Vize ilçesi Kömürköy yakınlarında bulunan kale köye yaklaşık 4 km uzaklıktadır. Etrafı iyi gören bir tepe üzerinde yer alan kale, aynı dönem ve maksatlarla kurulmuş civardaki kale-kulelerin, insan ve tabiat şartları kaynaklı yapı kayıplarıyla da olsa ulaşabilmiş en belirgin örneğidir.
Osmançe kalesi köyün aynı isimle anılan Osmançe mevkiinde yer alır. Bazı araştırmacılar kalenin adını “Osmanlı’nın / Osman’ın kalesi” manası taşıdığını da ileri sürerler. Yerel halk arasında pek de doğru olmayan tabirlerle Ceneviz kalesi yahut Çingene kale gibi adlarla da tarif edilmiştir.
Istrancaların bu mevkiinde yer alan aynı dönem kaleleri, Osmanlı-Rus Savaşı’nın sonrası oluşan zaruret gereği ileri gözetleme kale-kuleleri olarak inşa edilmişlerdir. Özellikle Vize-Midye ( Kıyıköy ) arasında aynı maksatla inşa edilmiş kale-kuller arasında nispeten ayakta kalmayı başarmış olan Osmançe kalesi, Balkan Harbi yıllarında yararlılık göstermiştir.
Kömürköy sınırları içerisinde bulunan Osmançe kalesi kare planlı, yığma taş tekniğiyle inşa edilmiş bir yapıdır. Kale yaklaşık 15 x 15 metre ebatlarında bir plan üzerine otur. İki ayrı köşeye yerleştirilmiş ve günümüze yaklaşık 8 metrelik kısmı ulaşabilmiş burçlar kuzey ve güney kesimlerde yer alır. Kalenin ana girişi ise güneybatı cephesinin ortasına konumlanmıştır.
Kalenin beden duvarları yaklaşık 4 metreye kadar ayakta kalabilmiştir. 80 cm kalınlığında duvarlara sahip beden duvarları moloz taş örgülü, kireç harçlıdır. Beden duvarları çepeçevre 50 x 60 cm açıklıkta ve yaklaşık birer metre arayla yerleştirilmiş gözetleme ve atış pencereleri vardır. İki burcundan ayakta kalabilen bölümler incelendiğinde yapının 3 katlı olabileceğini kuvvetle düşündüren ahşap kat kirişlerine dair boşluklar göze çarpmaktadır.
19. yüzyılın son yarısında yapıldığı anlaşılan Osmançe kalesi ayakta kalan bölümleriyle benzerleri arasında nispeten daha ayakta kalmış görünse de, definecilerin ve tabiat şartlarının ciddi tahribatına uğramıştır. Son yıllarda özellikle yörede düzenlenen doğa yürüyüşü etkinliklerinin önemli duraklarından biri olan Osmançe kalesi, hak ettiği restorasyonla ayağa kaldırılmayı beklemektedir.
Fotoğraf : Adnan GÜNDOĞDU ( Zirve Dağcılık / Tekirdağ )
